Tác giả: Nhạc sĩ,
ThS. Vĩnh Phúc (Bùi Ngọc Phúc)
NXB Thuận Hóa 2011
TỰA
Là một đề tài nghiên cứu mang tính tổng lược và nhận xét các bài
viết về Âm nhạc cổ truyền Việt Nam được tuyển chọn trên các báo chí
nửa sau thế kỷ XX của các tác giả thuộc nhiều lĩnh vực như âm nhạc
học, dân tộc học, xã hội học, văn hoá học… Có thể nói, tập sách
Âm nhạc cổ truyền Việt Nam qua báo chí nửa sau thế kỷ XX của
NGƯT. ThS. Vĩnh Phúc là một tổng hợp luận, khoa học và mang tính
thuyết phục.
Với tiêu chí đã xác định của tác giả là không với mục đích tóm tắt
nội dung các bài viết mà chủ yếu là nêu vấn đề mà các bài viết đề
cập để phân tích, so sánh, quan trọng nhất là các quan niệm tương
đồng và khác biệt giữa các tác giả khi nghiên cứu cùng một thể loại
của nền Âm nhạc cổ truyền Việt Nam, trên cơ sở đó, tác giả đã mạnh
dạn nêu lên những nhận xét của riêng mình, bao hàm cả những nhận xét
đồng tình, chưa thực sự đồng tình và không đồng tình.
Cái bức tranh toàn cảnh về lĩnh vực nghiên cứu Âm nhạc cổ truyền dân
gian và Âm nhạc cổ truyền chuyên nghiệp Việt Nam nửa sau thế kỷ XX (theo
tiêu chí quy phạm của tác giả về nền âm nhạc truyền thống Việt Nam)
đã được tác giả tổng lược theo trình tự logich, nối kết với nhau
thành một xâu chuổi sự kiện, xâu chuổi đề tài, xâu chuổi thể loại và
điều đáng nói là giúp cho những người quan tâm có thể hình dung ra
được các tác giả nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt Nam trong suốt
hơn 50 năm qua đã làm được điều gì và những gì cho công cuộc khơi
nguồn để tìm lại các giá trị chân chính, vẻ đẹp tự nhiên của nền âm
nhạc cổ truyền Việt Nam.
Nội dung công trình đã thống nhất được với mục đích, yêu cầu, cung
cấp một lượng thông tin tư liệu đáng quý và những hiểu biết cơ bản
về nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam, giúp cho các đối tượng quan tâm
hiểu rõ công tác nghiên cứu, lý luận về âm nhạc cổ truyền dân gian
và âm nhạc cổ truyền chuyên nghiệp Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ
qua, đặc biệt là hiểu rõ các thế hệ nghiên cứu, lý luận đi trước đã
làm được điều gì, ưu điểm, hạn chế, điều đó giúp chúng ta và các thế
hệ kế tiếp có cơ sở để kế thừa, phát huy công tác nghiên cứu, lý
luận âm nhạc dân gian Việt Nam - một lĩnh vực luôn vẫn là rất mới
đối với những người có quá nhiều kiến thức âm nhạc phương Tây và
thiếu quá nhiều kiến thức âm nhạc cổ truyền Việt Nam.
Đúng như tác giả công trình này đã nói rằng, đa số các bài viết đều
sử dụng kiến thức âm nhạc phương Tây để trình bày các vấn đề về âm
nhạc cổ truyền Việt Nam, đây vừa là nhược điểm, vừa là cái phổ biến
trong các bài viết - Tôi hoàn toàn tán đồng và thực sự thú vị vì
cách nhìn nhận, phân tích của tác giả về việc này. Theo tác giả,
nhiều bài viết đã xem xét, quy chiếu giá trị của âm nhạc cổ truyền
Việt Nam trên cơ sở lý thuyết của âm nhạc phương Tây.
Bằng phương pháp tổng lược, so sánh, nhận xét các bài viết nghiên
cứu tiêu biểu về Âm nhạc cổ truyền dân gian và Âm nhạc cổ truyền
chuyên nghiệp Việt Nam của nửa sau thế kỷ XX, tác giả đã nêu dẫn,
kiến giải các vấn đề và nhận diện về công tác nghiên cứu, lý luận về
nền Âm nhạc cổ truyền Việt Nam trong hơn 50 năm qua - Một vấn đề mà
lâu nay vẫn đang là diễn đàn chưa đến hồi kết của các nhà nghiên cứu;
là một tư liệu đáng quý, cung cấp cho hiện tại và hậu thế những hiểu
biết cơ bản về nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam; là tiền đề thuận lợi
cho các công trình nghiên cứu mới về âm nhạc cổ truyền Việt Nam cho
các nhà lý luận, nghiên cứu sau này.
Đề tài, nội dung tập sách thuộc lĩnh vực nghiên cứu khoa học cơ bản,
thiên về hướng chuyên khảo, gồm việc tổng lược và nhận xét, nên các
vấn đề đặt ra để giải quyết bao hàm việc dẫn dắt vấn đề đáng quan
tâm của từng bài viết, so sánh, đối chiếu, bình luận, đặc biệt là
những suy nghĩ, kiến nghị, đề xuất của tác giả về những bất cập
trong công tác sưu tầm, nghiên cứu, kiến giải và phát huy giá trị
của nền âm nhạc cổ truyền Việt Nam.
Ngôn ngữ súc tích và dễ hiểu, hành văn mạch lạc, tiêu chí và trình
tự công trình hết sức khoa học và tất thảy những điều đó đã toát lên
một minh chứng giản dị rằng tác giả đã tiến hành nghiên cứu và hoàn
chỉnh khá công phu.
Âm nhạc cổ truyền Việt Nam qua báo chí nửa sau thế kỷ XX
của tác giả NGƯT. ThS. Vĩnh Phúc là nguồn tư liệu đáng quý cho những
người làm công tác nghiên cứu, lý luận âm nhạc, đặc biệt trong lĩnh
vực nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt Nam. Sách có thể dùng làm
chuyên đề giảng dạy cho sinh viên âm nhạc nói chung và cũng sẽ là
một cơ sở khoa học để các đồng nghiệp có thể phát huy từ nhiều góc
độ khác nhau trong quá trình nghiên cứu, lý luận về nền âm nhạc cổ
truyền Việt Nam.
Huế tháng 5. 2011
NGƯT. ThS. Thân Trọng Bình
|